Tüketici Davranışları Ve Marka İlişkisi

Tüketici Davranışları Ve Marka İlişkisi

Dr. Serkan Akgün

İşletmeler markalarının imajını yaratırken tüketicilerin gösterdiği davranışları göz ardı etmemek durumundadırlar. Özellikle üç aşamada tüketici davranış özelliklerinin bilinmesi  büyük bir önem taşır. Bu aşamalar sırasıyla;

  • Ürünü oluşturma,
  • Pazarlama ve
  • Satış sonrası

aşamalarıdır.  Bu üç aşamada da tüketici davranışlarının büyük etkisi gözlenmektedir. Tüketici araştırmaları sayesinde “ne tür özelliklerde bir ürün üreteceğimizi?”,  “ne tür bir pazarlama stratejisi belirleyeceğimizi?” , ki bu son yıllarda oldukça sık görülen toplumsal pazarlamadaki sosyal sorumluluklar konusu göz ardı edilmeden, tüketicilerin tepkilerin çekmeden ve dolayısıyla firma ve markanın imajını zedelemeden bir pazarlama stratejisi belirlemek gerekmektedir. Son aşama olan ve yeni ekonominin beraberinde getirdiği  servis olgusunun önemini daha arttırması, tüketici davranışlarını izleme ve buna bağlı olarak hareket etme durumunu ortaya çıkarmıştır.

Tüketici davranışlarının sosyolojik ve psikolojik tespitleri pazarlama stratejilerini belirlemede önemli bir rol oynamıştır. Böylece marka oluşturma ve marka bağlılığı yaratma  İşletme , Sosyoloji ve Psikoloji bilimlerinin ortak araştırmalarıyla başarıya ulaşmıştır.

Okumaya devam et

Pandemi, Elektronik Ticaret ve Perakendecilik

PANDEMİ, ELEKTRONİK TİCARET VE PERAKENDECİLİK

Prof. Dr. A. Ercan GEGEZ

Kaynak: https://www.ekonomidunya.com/yazarlar/prof-dr-a-ercan-gegez/pandemi-elektronik-ticaret-ve-perakendecilik/2411/

Artık ne zaman yazı yazsam, lafı bir şekilde pandemiye bağlamadan geçemiyorum. Aslında bunu hiç de hoşlanarak yapmıyorum. Pandemiden bağımsız bir yazı yazmak istiyorum ama bizi öylesine etkilemiş ki yazmak için düşündüğünüz herşeye dokunduğunu görüyorsunuz. Bu yazı da biraz perakendecilikten bahsetmek istedim. Pandemi sürecindekiperakende gözlemlerimden bahsetmek istiyorum.

Öncelikle internet çıktı çıkalı perakende için hiç bu dönemde olduğu kadar önemli olmamıştı. Pandemi, elektronik ticareti şaha kaldırdı. The Economist dergisine göre aslında bunun öncesinde de bazı işaretler vardı. Elektronik ticaretin nasıl algılandığı önemli hale geldi. Elektronik ticaret geçmişte sadece diğer perakende kanallardan biri olarak görülürken, artık diğer kanalların tamamlayıcı gücü olarak görülmek zorunda.

Özellikle pandemi döneminde elektronik ticaret kanalına sahip firmalar daha az zarar gördü. Artık elektronik ticareti seçeneklerden biri gibi gören yaklaşımın işlemeyeceği ve bu yaklaşıma sahip perakendecilerin yavaş yavaş sıkıntıya düşeceği açık. Elektronik ticareti geç farkeden IKEA, bu şoku iş yapma modelini yeniden tasarlama fırsatı olarak kullanmaya başladı.

 Mark Pilkington’un Retail Therapy adlı muhteşem kitabı geçmişte perakendecilikteki en büyük başarılardan birini süpermarketlerin ortaya çıkışıyla tezgah arkasındaki ürünleri tezgahın önüne koyarak, müşterileri self servis sistemini getirip satmak olarak vurguluyor. Ayrıca kabaca süpermarket sisteminin yüksek sermaye ihtiyacı gerektirmesi nedeniyle önemli bir pazara giriş engeli oluşturduğunu vurguluyor.
Müşterinin ürünü alıp çıktıktan sonra süpermarketin müşteri ilişkisini kestiğini ve şikayetleriyle bile ilgilenmediğinin altını çiziyor.
Ne de olsa ürün süpermarketin değil.

Süpermarket sadece aracı. “Sıkıntı varsa markaya tüketici arasında” şeklinde bir bakış açısı. Pilkington elektronik ticaretin bu sistemi yerle bir ettiğini söylüyor kitabında. Elektronik ticarette fiziksel perakendeciliğin katlandığı birçok maliyetten tasarruf ederek daha fazla ürün çeşidi, daha uygun fiyatlarla hizmet verilebiliyor.

Elektronik ticaret pandemi döneminde önem kazandı ama fiziksel perakendeciler de pes etmedi. Bunların pandemi dönemindeki performanslarını çok iyi bir şekilde gözleme imkanına eriştik. Bir kere herşeyden
önce mağazaya daha kapıdan girerken insan sağlığına mı yoksa kendilerine mi önem veriyorlar hemen görebiliyorsunuz. Geçenlerde Apple satıcısı Troy bilgisayarın Kanyon mağazasına gittim. Kapıda kırmızı bir şeritle mağazaya sınırlı sayıda kişi kabul ediyorlardı. Hatırı sayılır bir kuyruk vardı kapıda. Zevkle kuyruğa girdim. Sosyal mesafeye dikkat ederek.

Sanki başta rahatsız edici gibi gelen bu uygulamanın sizin sağlığınız için yapıldığını hissedince dert etmemeye başlıyorsunuz. Bir de içerideki müşteriler dışarıda bekleyen insanları düşünüp mağaza içinde biraz daha kısa kalsalar ne kadar güzel olacak. Pandemi döneminde aslında herşeyin anahtarı “karşınızdakine saygı” olmamaya başladı.

Sokağa çıkmamayı veya çıkıldığında maske ve benzeri tüm önlemleri alarak çıkmayı kendimizi korumak kadar, başkalarının sağlığını korumak için de yapıyor olmak karşınızdakine saygının bir işareti. Geçenlerde bir öğretim üyesi arkadaşım anlatıyordu. Yaşlı bir adamcağız görmüş. Adam maske takıyormuş ama konuşurken tek eliyle maskeyi aşağı çekip konuşuyormuş, lafı bitince de maskeyi yerine yerleştiriyormuş.
Ne yapsın adamcağız da aklınca karşısındakine saygısından sesini daha iyi duyurabilmek için konuşurken maskeyi indiriyor.

Güvenliğin önemli olduğu şu günlerde perakendeciler için pandemi döneminin birinci kuralı mağaza içi sağlık önlemleri için mağaza personelinin eğitilmesi ve her türlü diğer önlemlerin alınması.
Artık her mağazada el dezenfektanı görüyoruz. “Bana dezenfektanını söyle sana kim olduğunu söyleyeyim.” Bu dezenfektanları çok seviyorum. Keskin kokulu hastane tipi olanlara bayılıyorum.
Neredeyse her alışveriş merkezi ve mağazada değişik türleri kullanılıyor. Bazılarının pek işe yaramadığı o kadar belli ki.

Sanki ucuz olduğu için alınıp oraya konmuş gibi. Geçenlerde çok sevdiğim bir mağazaya gittim. Hemen dezenfektan kullandım. Çamaşır suyu kokuyordu. Muhtemelen suyla seyreltilmişti. Muhtemelen işe de yarıyordu ama süet ayakkabıma sıçradı. Artık ayakkabıma her bakışımda mağazayı hatırlıyorum. İnanın bu bile çok önemli. Bizim pazarlamada mağaza atmosferi dediğimiz bir kavram var. Mağaza atmosferini oluşturan unsurlardan biri de koku. Hani bazı mağazaların kapısının önünden gerçerken buram buram güzel kokular gelir ya. Şimdi ben o mağazayı  çamaşır suyu kokusuyla hatırlıyorum.

Dezenfektan kokusuyla bile mağazayı ilişkilendirebiliyorsunuz. Çünkü artık mağaza atmosferinin bir parçası haline geldi.Bir de bazı mağazalarda gördüğünüz basınca zorlukla birkaç damla akan aletler var. Sanki dezenfektan tasarrufu için özel üretilmiş. Bazen “pazarlama hocası olduğum için mi bu kadar detaylı bakıyorum herşeye, yoksa benim gibi düşünen başka müşteriler de var mı” diye merak etmiyor değilim.

Zaman zaman çok uzun yıllardan beri faaliyet gösteren restoranların kapandığını görmeye başladım. Bu da pandemi seyrinin bu şekilde devam etmesi durumunda ekonomik kötüleşmenin firmaları daha çok etkileyeceğini gösteriyor. Hizmet sektörü büyük sıkıntıda. Pandemi dönemi firmalara hiç yaşamadıkları tecrübeler yaşatmaya devam ediyor. Umarım herşey yakın gelecekte daha güzel olur.

Üreticilerimizin Markalaşması Ve Zincir Marketler

Üreticilerimizin Markalaşması Ve Zincir Marketler
Ufuk Gergerlioğlu
http://www.paradigmaconsultancy.com

Zincir marketlerle çalışmak, markalaşma yolunda ilerlemeye çalışan üretici firmalarımız için hem bir fırsat hemde bir tehdit olarak algılanmalıdır. Zincir marketler, özellikle uluslarası zincir marketler, kendi sistemlerini, her yönüyle değerlendirerek koruma altına almak zorundadır. Çünkü, zincir marketlerin maliyet yükü çok yüksek düzeydedir. En ufak bir sistem bozukluğu, zincir marketlerin çok zor duruma düşmelerine sebebiyet verebilir. Bu temel sebeplerden dolayı, zincir marketlerle çalışma konusunda üreticilerimizin, çalışma sistemlerini çok iyi düzenlemiş olmaları gerekmektedir. Bazı üretici firmalarımız zincir marketlere ürün vermenin çok karlı olduğunu düşünüp bir anda zincir marketler aracılığı ile markalaşabileceklerini zannedebilirler.
Çok büyük olarak nitelediğimiz üretici firmalar bile kendi sistemlerdeki aksaklıklardan dolayı zincir marketler karşısında zor durumda kalabilmektedir. Bilhassa ürün kategorisi geniş olan üretici firmalarımız, kendi sistemlerindeki yoğun bürokratik yapılanmadan dolayı büyük bir valör kaybı yaşamaktadırlar. Üreticilerimiz kafasında “marka olmak için zincir marketlere ürün vermek gereklidir” uzlaşısı hakim görünüyor. Okumaya devam et

Marka İsmi Kökenleri ve Türleri

Marka İsmi Kökenleri ve Türleri
Murat Şaylan

Gün içinde hiç fark etmeden binlerce marka ile karşı karşıya kalıyoruz. Birlerce isim karşımıza çıkıyor. Kimileri aklımıza kolayca giriyor, kimilerini hatırlamakta zorlanıyoruz, kimilerini ise fark etmiyoruz bile…
Kötü de olsa iyi de olsa marka isimlerinin kökenlerini ve konuluş hikayelerini hep merak etmişimdir. Bu isimleri kim koyar, isim nereden aklına gelmiştir, kimlere danışmıştır, hangi isimleri elemiştir, öğrenmeye çalışırım. Zaman zaman elime geçen bu hikayelerin en ilginç olanlarını aşağıda okuyabilirsiniz.
Vakko: Vitali ve Alber Hakko kardeşlerin isimlerinin baş harfleri ve Hakko soyadının ‘kko’ kısmının birleştirmesiyle oluşan bir marka.
DYO: DYO adı, Durmuş Yaşar ve Oğulları Boya ve Vernik Fabrikaları A.Ş.’nin kısaltılmışıdır. 1954 yılında kurulan DYO, Yaşar Holding Boya Grubu’nun ilk boya fabrikası. Okumaya devam et

Marka İsmi

Marka İsmi
Murat Şaylan

Yazılarımı okuyan bir çok girişimci kuracağı firma, açacağı mağaza veya piyasaya süreceği yeni bir ürün hakkında benden isim önerisi istiyor.
İsim bulma çalışması emek isteyen bir çalışma. Boya küpüne fırçayı daldırıp duvarı boyamaya benzemiyor. Detaylı bir çalışma yapmanız gerekiyor ve bir-iki hafta sürebiliyor. Dolayısıyla isim önerisi talep edenlere bu işi bir bütçe dahilinde yapabileceğimizi söylüyorum ve genellikle film burada kopuyor. Açacağı ofiste toplantı odasına koyacağı masayı bedava alamayacağını gayet iyi bilen girişimci adayı firmasına/markasına koyacağı ismi nedense bedavaya alabileceğini düşünüyor. Her halde ofisindeki masanın marka isminden daha değerli olduğunu düşünmesinden böyle kaynaklanıyordur. Belki de çocuğuna isim koyarken hiç zorlanmadığını hatırlıyordur ve doğacak çocuğuna isim önerisinde bulunan eş-dost para istemediği için marka ismi bulmaya para ödemeyi içine sindiremiyordur.
Tabi bazı girişimci adayları da hakikaten üç parayla yola çıktıkları için isim bulmaya bütçe ayıramayacaklarını söylüyor. Onları da anlıyorum ama onlar da beni anlamalılar; zira isim bulmak için yapılacak çalışma zahmetli. Bu taleplere ücretsiz cevap verirsem evime ekmek götüremem.
Ayrıca, bir markaya isim beğenmek çok göreceli bir iştir. Genelde markanın sahipleri başkalarının önerdiği veya beğendiği isimleri markalarına koymak istemezler. İsim bulma çalışmasını nasıl yapacaklarını da bilmediklerinden paralize olurlar. Bu yüzden işi bize verirler. Bize isim çalışması yaptırtmasına rağmen markasına soyadını veya kızının/oğlunun adını veren girişimciler olmuştur. Bu yüzden bazı girişimcilerin isim bulma çalışmasını bizzat kendisinin yapması daha hayırlı olacaktır.
En iyisi; cimri girişimcilere de, bütçesiz girişimcilere de, isim babası olmak isteyen girişimcilere bir kıyak yapıp, isim bulma yöntemimi açıklamak olacak sanırım. Böylece benim kullandığım yöntemle isim bulma çalışması yaparak daha doğru marka isimleri bulabilirler. (Eeee ne demiş atalarımız; balık verme, balık tutmayı öğret)
Şimdi marka ismi bulmak için yapacağınız işlemleri adım adım sizlere açıklıyorum. Bu adımları atarak çalışırsanız çok iyi marka isimleri bulacağınızı garanti ederim. Okumaya devam et

Pazarlamanın Gizli Gücü: Koku…

Pazarlamanın Gizli Gücü: Koku…
Eren Gökyer

1Kurumsal kimlik, kurumsal logo, kurumsal itibar, kurumsal disiplin gibi tanımlamalar, iş dünyasında çok kullanılan, profesyonelliğin işareti olan kavramlardır. En azından yaptığımız bir sohbette, okuduğumuz bir makalede, izlediğimiz bir yayında yukarıda bahsedilen tanımlamalara illaki denk gelmişizdir. Peki “kurumsal koku”. Evet yanlış okumadınız; “Kurumsal Koku” da, günümüzde markaların kimliğini, pazarlama mesajlarını ifade eden, son kullanıcının satın alma fikri üzerinde oldukça etki eden bir olgu haline gelmiştir.

“Kokusal Pazarlama” (Scent Marketing) adı verilen pazarlama stratejisi markalar tarafından etkin bir şekilde kullanılıyor. İnsanın sahip olduğu 5 duyu arasında en etkin olanı koku alma duyusudur. Bir insan, görmeden, duymadan hayatını devam ettirebilir; fakat nefes almadan yaşaması mümkün değildir. Bilimsel olarakta açıklandığı üzere, insan günde 20 bin kez nefes alıp verir ve aynı zamanda aynı sayıda etrafını koklar. Bu gücü fark eden markalar, “Kokusal Pazarlama” stratejilerini devreye koyarak müşteriler satın alma kararlarında etkili olmaya çalışıyorlar.

Bir mağazaya ya da mekana girdiğimizde, neredeyse hepimizin ilk dikkatini çeken, ortamın kokusu olur. Ortamın kokusuna göre izlenimimiz olumlu ya da olumsuz olur. Yapılan araştırmalar göstermiştir ki; bir kişi iyi bir izlenim edindiğinde mağazada ya da mekan da kalış süresi otomatik olarak %20 artıyor ve bu da %70 daha fazla satış yapma ihtimalini oluşturuyor. Okumaya devam et

Modern Zamanlarda Marka Bilinci

Modern Zamanlarda Marka Bilinci

Şeyda Selçuk

Kaynak: http://dijitalpano.wordpress.com/2013/05/24/modern-zamanlarda-marka-bilinci/

 

Modern zamanlarda markalar, bizim bildiğimiz/alışık olduğumuz markalardan biraz farklı…

Modernlikle gelen bu yeni kavram; “marka bilinci” nasıl bir şeymiş, markalar artık nasıl bir tondan/neler söylüyorlar, neler söylemiyorlar… Buyrunuz hep birlikte okuyalım:

Modern Zamanlar

“Modern Zamanlar” an itibarı ile içinde bulunduğumuz bir zaman dilimi… Modern zamanın tanımı sanki tamlamanın içinde gizli gibi; bugün yaşadığımız zaman “modern zaman”, tıpkı yarın yaşayacak olduğumuz gibi… Böyle düşününce zaman nasıl sınırsız ve akıcı ise, modernizm de aynı akıcılıkta hayatımızda mı sorusu geliyor aklıma? Üzerinde düşünülmesi gereken bir soru, biz markalarla modernizm ilişkisine geri dönelim.

Küçülen Dünyada İletişim Kolaylaşıyor mu?

Dünyanın küçüldüğü bir zaman dilimindeyiz. Eskiden çok uzak dediğimiz destinasyonlar artık neredeyse yanıbaşımızda gibi… İstersek konuşuruz, istersek izleriz… Herkesle her an, istediğimiz her yerden, pek çok farklı biçimde iletişim kurabiliriz. Bu yazıyı çok uzak bir yerden okuyup, yorum yazabilirsiniz, ben size birkaç dakika içinde cevap verebilirim.

Teknoloji bu kadar gelişince, iletişim kurmak da aynı oranda gelişiyor mu? Bu coğrafi sınırsızlık ve teknolojik çeşitlilikte markalar için farkındalık yaratmak kolaylaşıyor mu? Galiba göründüğü kadar kolay/hafifletici değil… Okumaya devam et

Logo Tasarımında Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Logo Tasarımında Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Şeyda Selçuk

logo

Bu yazıyı özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin dikkate almasını rica edeceğim.

Logo tasarımının bir firma için oldukça önemli olduğunu düşünüyorum, ülkemizde tüm tasarım alanlarında olduğu gibi bu alanda da bir miktar ihmal var… Oysa sürdürülebilirliğin kriterlerinden birinin de iyi tasarım olduğu vurgulanıyor… Hal böyle iken sizlerle “Etkili bir logo tasarımı nasıl olmalıdır? Nelere Dikkat Edilmeli?” vb. konularda bir yazı paylaşmak istedim…

Yeni kurulan veya yeni bir logoya ihtiyaç duyan işletmeler için… Buyrunuz logo tasarımında dikkat edilecekler:

Okumaya devam et

Hizmetkâr marka olmak

Hizmetkâr marka olmak

Güventürk Görgülü
Uluslararası tüketici trendlerini izleyen ve düzenli olarak raporlayan Trendwatching.com’un Ekim 2012 raporu “Servile Brands” başlığını taşıyor.

Servile” kelimesi bana sorarsanız yurdumuzun yaygın deyişiyle biraz, “maksadını aşmış” bir niteleme. İngilizcede hem “gurursuz, aşağılık” hem de “köle” anlamına geliyor. Dünyanın doğusunda, tek bir kelime içinde bir araya gelmesi pek mümkün olmayan bu iki sıfatın, tek kelimede toplanmış olmasını batı kafasının bir ayıbı olarak görüp bir kenara bırakırsak, anlatılmak istenen şeye kısaca “Hizmetkâr markalar” diyebiliriz.

Trendwatching, bu trendi tanımlarken, günümüzde tüketicilerin her zamankinden daha talepkâr, zaman yoksunu, bilgi sahibi ve seçeneğe doymuş olduğundan söz ederek bu durumu fırsata çevirmek isteyen markaların “Servile” olması gerektiğini söylüyor.

Tabii burada “Hizmetkâr marka”nın tüketiciyle her an “yalakalık” veya “dalkavukluk” ilişkisi içinde bulunan marka anlamına gelmediğini hemen belirtelim. 2008 Trend Raporu’na dayanarak 2008 Ocak ayında bu köşede yaptığımız “Hizmetkâr marka” tanımını hatırlayalım:

“Müşterilerin hayatlarına oradan buradan gizlice girip, karşılarına çıkıp ‘beni seç, beni seç!’ diye bağırmak yerine, onlara ilgilerini çekecek akıllıca yollarla yardımcı olup ürünlerimizi neden onların hayatlarında konumlandırmalarını sağlamıyoruz? Günümüz dünyasında ‘vermek’ artık en önemli olgulardan biri. Önümüzdeki günlerde ‘hizmetkâr’ olmayan hiç bir marka kalmayacak. Müşterilere hayatlarını kolaylaştırmak için yardımcı olduğunuzda bunun karşılığını mutlaka göreceksiniz.” Okumaya devam et

Markalaşma

Markalaşma

Mehmet Ünver

 

Markalaşma stratejileri :

Markalaşma bir firmanın en stratejik yatırımlarından biri konumundadır. Bu nedenle markalaşmayı yalnızca isim, sembol, tasarım ya da bunların kombinasyonunun geliştirilmesi ile sınırlı olarak ele almak, bu stratejik yatırım alanında son derece riskli bir girişim anlamına gelmektedir.

Marka kişiliği oluşturmanın önemi :

Markalaşmanın başarılı bir girişim sayılabilmesinin ön koşullarından biri, ürün ya da firmaya kişilik kazandırmasının sağlanmasıdır. Günümüzün önde gelen markalarının tümünün, müşterileri ve potansiyel müşterileri nezdinde bilinen özgün kişilikleri vardır. Araştırmalar, tüketicilerin markalar ile çevrelerindeki insani kişiliklerle girdikleri türde ilişki içinde olduklarını ortaya koymaktadır. Bazı markalar tüketicilerin rasyonel yönlerine (bir diş macununun dişlerin çürümesini önlemesi gibi) çekici gelirken, kimi markalar da tüketicinin sempati/ yakınlık duyma ya da aidiyet hissetme gibi duygusal yönlerine hitap etmektedirler. İster rasyonel ister duygusal yönlerine hitap etsin, marka kişiliğinin tüketicilerin satın alma kararları üzerinde son derece ağırlıklı etkiye sahip olduğu bilinmektedir. Marka kişiliğinin önemli boyutlarından biri de, tüketicinin sözkonusu markalı ürünleri kullanarak ya da sözkonusu marka/firmadan alışveriş yaparak mevcut ya da özlemlediği yaşam tarzını, başkalarına göstermek istediği farklılığını ifade etmesine olanak tanımasıdır. Okumaya devam et